Kadınlar arasında yaygın şekilde görülen endometriozis, bilinen adıyla “çikolata kisti”, kadınların yüzde 30’unda infertilite (kısırlık) nedeni. Kimi kadınlarda hiçbir belirti vermezken kimilerinde dayanılmayacak sancılara sebep olan ve bebek isteği duyan kadınların hikâyesinde “gebe kalamama” ile kendini gösteren çikolata kisti tedavi edilmemesi durumunda olumsuz tablolara neden olabiliyor.

Özellikle cerrahi tedavi konusunda titiz davranmak gerektiğini belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Yücel Karaman, “Kadın gebe kalmadan ya da yumurta toplama işlemi gerçekleştirilmeden kistin cerrahiyle alınması durumunda hastanın doğurganlığına ağır şekilde zarar verebilir.” uyarısında bulundu. 

Jinekolojik muayene son derece önemli

Her yıl ülkemizde yaklaşık iki milyon kadını etkileyen endometriozis hastalığının belirlenebilmesi için düzenli jinekolojik muayenenin önemine değinen Prof. Dr. Yücel Karaman, “Endometriozis, üreme organlarında oluşturduğu yapışıklıklar nedeniyle yumurtanın tüplerin içine ulaşmasını engelleyebilmektedir. Bazen de tüplerin ucunu tıkayarak yani ‘tübal tıkanıklığa’ yol açarak gebeliğin önüne geçebilir.” dedi. 

Kadınlardaki adet süreci başladığında rahim içindeki ”endometrium” tabakası dışarı atılırken aynı tabaka tüplerden karın boşluğuna da geri dökülebilmektedir. Bağışıklık sistemi sağlıklı olan kadınlarda geri akan bu kan temizlerken bağışıklık sisteminde problem olanlarda ise çikolata kistleri oluşmaktadır. Karın boşluğundaki endometrium tabakası tüplere, yumurtalıklara hatta bağırsağa ya da idrar torbasına yapışarak yerleşir ve inflamasyona neden olur. Hastalığın ilerleyen döneminde kanamalar, doku iyileşmeleri ve karın içinde yapışıklıklar ortaya çıkmaktadır. Hastalık, karın boşluğunda inflamasyon oluşturması, tüp ve yumurtalıklarda yapışıklıklara yol açması nedeniyle rahim iç duvarının gebeliğe uygunluğunu bozmakta ve yumurtalık rezervinin azalmasına, dolayısıyla da kısırlığa yol açmaktadır.

Çikolata kisti nedir?

Çikolata kisti kadınların yumurtalıklarında, tüplerinde ve rahiminde yer alan her âdet kanamasında kendi içine kanayarak büyüyen bir kist türüdür. Çikolata denilmesinin nedeni beklemiş kanın koyu çikolata kıvamında bir görünüm almasıdır. Bu kistlerin gerçek adı endometriomadır. Çikolata kisti olan kadınların en büyük şikâyeti ağrılı adet kanamalarıdır. Ağrılı kanamalara cinsel ilişkide ağrı, büyük aptes sırasında ağrı, idrar yaparken ya da idrar sonunda ağrı eşlik edebilir. Kişiler çocuk sahibi olamayabilir. Bazı hastalarda âdet düzensizliği olabilir. 

Hastalığın belirtileri nelerdir?

- Karnın alt bölgesinde sürekli şiddetli ağrı

- Cinsel ilişki ya da âdet süresince şiddetli ağrı

- Karında şişkinlik

- Büyük tuvalete çıkarken zorlanma ve ağrı, bazen ishal 

- Sık idrara çıkma ve idrarda kan görülmesi

- Âdet öncesi lekelenme tarzı kanama

- Âdet döneminde ağrı

- Yan ağrısı, sırt ağrısı

Medikal tedavi sonuç veriyor

Ağrısı ön planda olan endometriozisli kadınlar medikal tedaviden fayda görebilirken ilerlemiş vakalarda cerrahi tedavi gündeme gelmektedir. Eğer kişi gebe kalamama şikâyeti yaşıyorsa ilk aşamada aşılama ve tüp bebek gibi yardımcı üreme tekniklerinden yararlanılmaktadır. Tüp bebek tedavisi uygulanan hastalar gebe kalabilmektedir. Yardımcı üreme yöntemlerinden yanıt alınmaması halinde ise cerrahi olarak hastalığın temizlenmesi yoluna gidiliyor.